Chi tiết bài viết - Huyện Gio Linh

Từ sự chỉ đạo, hướng dẫn của UBND huyện Gio Linh, các xã, thị trấn có di tích lịch sử, văn hóa đã thực hiện tốt việc quản lý, xác định vị trí cụ thể và dành quỹ đất phù hợp; đẩy mạnh tuyên truyền để thực hiện việc bảo vệ và phát huy giá trị di tích; huy động mọi nguồn lực để đầu tư xây dựng, tôn tạo, khoanh vùng bảo vệ, chống xuống cấp và xâm lấn di tích. Qua đó phát huy giá trị của di tích, làm nơi tưởng niệm, ghi dấu và tuyên truyền giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa địa phương. Hiện nay, các di tích lịch sử, văn hóa đã được phân cấp, quản lý nhằm bảo tồn, phát huy, gìn giữ giá trị văn hóa lịch sử. Cụ thể toàn huyện hiện có 63 di tích đã được xếp hạng, phân bố ở 17 xã, thị trấn. Trong đó có 04 di tích cấp quốc gia đặc biệt; 05 di tích cấp quốc gia và 54 di tích cấp tỉnh. Trong số 63 di tích đã được xếp hạng có: 07 di tích thuộc loại hình văn hóa nghệ thuật, gồm: Chùa Bảo Đông và lăng mộ Danh nhân Trần Đình Ân, Đình làng Hà Thượng, Đình làng Hà Trung, Hệ thống dẫn thủy cổ An Mỹ xã Gio Mỹ, Hệ thống dẫn thủy cổ xã Gio An, Hệ thống dẫn thủy cổ Gio Sơn, Chùa Long Phước xã Gio An. 02 di tích thuộc loại hình khảo cổ gồm :Tháp Chàm An Xá xã Trung Sơn và lòi Rú Bàu Đông xã Gio Mai. 54 di tích thuộc loại hình lịch sử. Về hiện trạng, có 23 di tích đang còn nguyên trạng, đã được trùng tu tôn tạo. Trong số 63 di tích, có 14 di tích đã được lập hồ sơ khoa học và pháp lý. Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai thực hiện vẫn còn gặp không ít khó khăn như: Số lượng lớn di tích đến nay vẫn chưa có hồ sơ khoa học và hồ sơ pháp lý. Vì trong quá trình triển khai thực hiện hồ sơ pháp lý, định vị, cắm mốc, một số di tích cấp tỉnh gặp những vướng mắc về đất đai, như: Di tích Lăng mộ Cụ Lâm Hoằng thôn Xuân Tiến, xã Phong Bình, Diện tích đất của di tích này đã được cấp giấy CNQSDĐ cho các hộ gia đình, gây khó khăn trong công tác quản lý, bảo tồn, tôn tạo di tích; Số lượng di tích lớn, nhiều di tích xuống cấp mà nguồn kinh phí đầu tư từ chương trình mục tiêu quốc gia và của tỉnh còn  hạn chế, nguồn lực cho công tác tu bổ, tôn tạo các di tích còn ít so với tổng số di tích trên địa bàn; Các di tích thuộc sở hữu của cá nhân gia đình, cộng đồng dân cư như nhà thờ, đình làng vv… khi di tích bị xuống cấp thì việc bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích gặp không ít khó khăn trong thực hiện quy trình hồ sơ, thủ tục đối với nguồn vốn do cá nhân hoặc cộng đồng dân cư đóng góp. UBND huyện Gio Linh củng đã kiến nghị với UBND tỉnh quan tâm hỗ trợ nguồn kinh phí đáp ứng cho công tác bảo quản, tu bổ, tôn tạo, chống xuống cấp và công tác quản lý di tích trên địa bàn huyện; đề nghị Trung tâm QLDT-BT tỉnh quan tâm, đẩy nhanh công tác lập hồ sơ khoa học cho các di tích, đặc biệt là các di tích đã đủ điều kiện và Đề nghị Sở VH,TT&DL hàng năm tổ chức tập huấn, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ, cập nhật triển khai văn bản về bảo vệ di tích, thường xuyên phối hợp thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm, đề xuất khắc phục những di tích đang bị hư hỏng xuống cấp.

Nhà bia di tích Trần Đình Ân.

Giềng cổ Gio An.

Đình làng Hà Trung.

Một số di tích lịch sử trên địa bàn huyện

Việc triển khai kế hoạch bảo tồn, tôn tạo và chống xuống cấp các di tích, phát huy giá trị di tích đã nêu cao vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền và cán bộ, đảng viên, Nhân dân trên địa bàn huyện. Từ đó đã góp phần giữ gìn và phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa, giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng, nâng cao lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương, đồng thời giới thiệu, quảng bá hình ảnh về mảnh đất, con người Gio Linh với bạn bè trong nước và thế giới, kết hợp phát triển du lịch gắn với phát triển kinh tế-xã hội./.

Lê Nam - Trung tâm VHTT&TDTT huyện